نزديك به 300ميليون نفر در سراسر جهان آسم دارند. در شهر‌هاي صنعتي اين علائم وخيم‌تر بروز مي‌كند. دكتر روزبه نقشين دبير انجمن ريه ايران اين آمار را در مورد ساكنان شهر‌هاي بزرگ و صنعتي ايران بين 10تا 40درصد تخمين مي‌زند و مي‌گويد: برخي از بيماران در روزها و ماه‌هايي از سال به‌صورت موقت دچار اين علائم آزار‌دهنده مي‌شوند. آنها به جاي اينكه به پزشك مراجعه كنند و پيگير درمان مناسب باشند، يا با نشانه‌هاي آن مدارا مي‌كنند يا خودسرانه تركيبات كورتن‌دار كه بسيار مضر هستند را مصرف مي‌كنند. عده‌اي هم به قرص‌هاي ضد‌حساسيت (آنتي هيستامين‌ها) روي مي‌آورند. حتي گاهي به مصرف داروهاي گياهي و روش‌هاي درماني غيرعلمي پناه مي‌برند. »
درفصل پاييز و بهار دستگاه ريه فوقاني و تحتاني درگير آلرژي فصلي مي‌شود. آلرژي‌هايي كه دستگاه تنفسي فوقاني را درگير مي‌كنند به آلرژي‌هاي بهاره معروفند و علائم مشتركي با آلرژي‌هاي فصل پاييز دارند كه بر دستگاه تنفسي تحتاني تأثير مي‌گذارد. دكتر مريم محلوجي راد فوق‌تخصص آلرژي و ايمونولوژي باليني در مورد تفاوت آلرژي بهار و پاييز به همشهري مي‌گويد:«تفاوت اين دو در آلرژن‌هاي ايجاد‌كننده حساسيت است. افرادي كه به گرده درختاني چون سرو، بيد و اقاقيا حساسيت دارند هنگام گرده‌افشاني آنها در بهار به سرفه، عطسه و... مي‌افتند. افرادي كه به علف‌هاي هرز كه معمولا در اواخر تابستان و ابتداي پاييز گرده‌افشاني مي‌كنند حساسيت دارند كم كم زندگيشان پر از قرص، شربت و اسپري مي‌شود. يكي از ويژگي‌هاي اين افراد اين است كه با خوردن ميوه‌هاو سبزيجات علائم آلرژي‌شان تشديد مي‌شود. اگر آلرژي كساني كه به آلرژن‌هاي پاييز حساسيت دارند با سرماخوردگي يا بيماري ويروسي همراه شود، علائم تشديد خواهد شد. پزشكان معمولا به اين افراد براي درمان هر دو بيماري بايد دارو تجويز كنند.»
دكتر نقشين فوق تخصص ريه و دانشيار دانشگاه علوم پزشكي به كساني كه در ماه‌هايي از سال دچار علائمي مثل گرفتگي يا آبريزش‌بيني، عطسه، خارش انتهاي حلق و گلو، خلط‌هاي پشت حلق، كاهش حس بويايي، سردرد‌هايي در گونه و پيشاني و احساس بوي بد در حلق و بيني مي‌شوند و در همان روزها احساس خستگي مفرط و فقدان انرژي براي كار مي‌كنند توصيه مي‌كند: «حتما براي قطعي كردن بيماري رينيت آلرژيك به پزشك مراجعه كنيد؛ چون با درمان‌هاي پيشگيري‌كننده مناسب كه در راس آنها اسپري‌هاي كورتن‌دار كم عارضه براي تجويز داخلي بيني است مي‌توانيد به شرايط زندگي عادي بازگرديد.»
در بروز آلرژي 2عامل اصلي ژنتيك و عوامل و شرايط محيطي مؤثرند. سهم هر كدام در بروز آلرژي 50درصد است. دكتر محلوجي راد عضو مركز تحقيقات آسم و آلرژي اين موضوع را چنين توضيح مي‌دهد:«استعداد آلرژي در كساني وجود دارد كه ژن آلرژي دارند. به‌عبارت ديگر آنها 50تا 70درصد بچه‌هايي به دنيا خواهند آورد كه اين ژن را دارند. عامل محيطي ايجاد‌كننده حساسيت نيز در فردي تأثير مي‌گذارد كه اين ژن را داشته باشد. مواجهه مداوم با آلرژن‌ها مثل سوسك، مايت، گردوغبار و قارچ‌ها در افراد مستعد و داراي ژن علائم آلرژي را ايجاد مي‌كند. ممكن است والدين فردي، ژن آلرژي را داشته باشند ولي در شرايط مناسب بروز آلرژي قرار نگرفته باشند و در نسل بعد كه اين شرايط فراهم بود حساسيت بروز پيدا كند.» تنها كساني كه مبتلا به آسم هستند مي‌دانند كه اين بيماري كيفيت زندگي را تغيير مي‌دهد. دكتر محلوجي‌راد درباره اهميت رسيدگي بموقع به علائم آلرژي مي‌گويد: «رينيت آلرژي كه همان آلرژي فصلي است درصورت عدم‌رسيدگي يا رسيدگي خودسرانه مي‌تواند ريه تحتاني را درگير و بيماري آسم را ايجاد كند. آسم علائم بيشتري دارد و كيفيت زندگي افراد را پايين مي‌آورد، بنابراين پيشگيري و درمان بيماري‌هاي دستگاه ريوي اهميت زيادي دارد.»
دكتر نقشين دبير انجمن ريه ايران همچنين راه‌حل ساده‌تري را توصيه مي‌كند: «با توجه به نقش ويتامينD در ايجاد انواع بيماري‌ها و به‌خصوص مشكلات تنفسي، اگر حوصله و همت انجام اقدامات يادشده را نداريد حداقل از پزشك خود بخواهيد با يك آزمايش خون ساده سطح ويتامينD خونتان را اندازه بگيرند تا درصورت تأييد كمبود ويتامين به درمان آن بپردازيد.»
خوددرماني در آلرژي
خود مراقبتي روش پايش بدن است كه در آن فرد عوامل ايجاد آلرژي را شناسايي مي‌كند. شناسايي عوامل نخستين قدم در پيشگيري از آلرژي است، هر چند پرهيز از برخي عوامل مثل مواجه‌نشدن با گرده گياهان كار ساده‌اي نيست. خود درماني در آلرژي فصلي نيز كار درستي نيست چراكه بسياري از روش‌هاي درماني عوارض خاص خود را دارند. پزشكان نسبت به استفاده خودسرانه برخي بيماران از آمپول‌هاي كورتن‌دار مثل دگزامتازون و بتامتازون هشدار مي‌دهند.
نظر شما